KWALIFIKACJA MTL.04

MTL.04.2 - Podstawy odlewnictwa (Egzamin zawodowy kwalifikacja MTL.04)

1. stosuje zasady wykonywania szkiców oraz rysunków technicznych, odczytuje informacje ze szkiców i rysunków technicznych, przestrzega zasad tolerancji i pasowania
• sporządza szkice i rysunki techniczne, zgodnie z obowiązującymi normami i zasadami
• wykonuje rzutowanie, przekroje i wymiarowanie, zgodnie z obowiązującymi normami i zasadami
• oblicza wymiary graniczne i tolerancje
• rozróżnia pasowanie części maszyn, określa kształt, wymiary, parametry powierzchni oraz rodzaj obróbki na podstawie szkiców i rysunków technicznych części (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych
• rozróżnia, interpretuje i posługuje się symbolami tolerancji geometrycznych

2. posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń
• wymienia i rozróżnia rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń
• wyjaśnia znaczenie normalizacji, typizacji i unifikacji w budowie maszyn i urządzeń
• wskazuje zespoły i podzespoły maszyn i urządzeń na podstawie dokumentacji technicznej
• czyta schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn i urządzeń (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• wyjaśnia sposób działania maszyn i urządzeń na podstawie dokumentacji technicznej

3. Kwalifikacje w zawodzie MTL.04 - charakteryzuje materiały konstrukcyjne, eksploatacyjne i uszczelniające
• określa właściwości i zastosowanie drewna i materiałów drewnopochodnych
• określa właściwości i zastosowanie tworzyw sztucznych
• opisuje właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych
• opisuje właściwości i zastosowanie metali i ich stopów (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• rozpoznaje gatunki stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń
• opisuje właściwości olejów i smarów
• opisuje właściwości cieczy smarująco-chłodzących
• dobiera materiały konstrukcyjne eksploatacyjne i uszczelniające na podstawie katalogów

4. charakteryzuje budowę maszyn i urządzeń
• opisuje osie i wały
• opisuje budowę, sposób działania i zastosowanie łożysk ślizgowych i tocznych
• wyjaśnia budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców
• klasyfikuje przekładnie mechaniczne (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• wyjaśnia budowę i zasadę działania przekładni mechanicznych
• wyjaśnia budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego
• wskazuje zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń
• rozpoznaje zużycie części maszyn i urządzeń

5. Kwalifikacje zawodowe - wykonuje pomiary warsztatowe
• dobiera metody pomiarowe do wykonywania pomiarów warsztatowych
• dobiera przyrządy i narzędzia pomiarowe do wykonywania pomiarów warsztatowych
• określa zasady użytkowania i przechowywania narzędzi i przyrządów pomiarowych
• rozróżnia błędy pomiarowe (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• analizuje wyniki pomiarów warsztatowych

6. charakteryzuje techniki i metody wytwarzania odlewów
• rozróżnia techniki oraz metody odlewania, obróbki plastycznej, cieplnej oraz cieplno-chemicznej
• opisuje proces obróbki plastycznej, cieplnej oraz cieplno-chemicznej
• opisuje proces odlewania metali i ich stopów
• określa etapy procesów technologicznych wytwarzania wyrobów z metali i ich stopów (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• określa właściwości materiałów wytwarzanych metodą obróbki plastycznej, cieplnej oraz cieplno- chemicznej

7. wykonuje połączenia mechaniczne
• opisuje metody łączenia materiałów
• określa zastosowanie połączeń rozłącznych i nierozłącznych
• dobiera rodzaje połączeń mechanicznych w zależności od zastosowania
• dobiera narzędzia, urządzenia i materiały do wykonania połączeń rozłącznych i nierozłącznych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• łączy części różnymi technikami

8. wykonuje operacje obróbki mechanicznej i ręcznej, spajania i plastycznego kształtowania metali
• opisuje rodzaje obróbki maszynowej, spajania i plastycznego kształtowania metali
• opisuje etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania odlewów
• toczy powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną
• frezuje powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• szlifuje powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną
• wykonuje otwory w różnych klasach dokładności
• opisuje metody spajania metali
• łączy powierzchnie przedmiotów przez spawanie, zgrzewanie, lutowanie i klejenie
• opisuje metody obróbki ręcznej
• trasuje kształty przedmiotów obrabianych

9. stosuje ochronę przed korozją
• opisuje rodzaje korozji
• określa przyczyny powstawania korozji
• rozpoznaje objawy korozji
• określa sposoby ochrony przed korozją (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• rozróżnia rodzaje powłok ochronnych i techniki ich nanoszenia
• wykonuje zabezpieczenie antykorozyjne wyrobów

10. Wymagania w kwalifikacjach zawodowych - dobiera sposoby transportu wewnętrznego i składowania materiałów
• opisuje budowę i zasadę działania wybranych maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego
• organizuje stanowisko składowania materiałów
• dobiera sposób i środki transportu do rodzaju materiału
• stosuje zasady składowania materiałów zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska

11. charakteryzuje etapy wykonania odlewu
• rozpoznaje elementy zestawu modelowego
• opisuje sposób wykonania kompletnej formy przygotowanej do zalewania
• opisuje sposób zalewania metalem
• opisuje metody wybijania odlewów (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• opisuje metody usunięcia układu wlewowego i oczyszczania odlewów

12. charakteryzuje proces sporządzania różnych rodzajów mas formierskich i rdzeniowych
• rozróżnia główne i pomocnicze materiały formierskie
• określa rolę materiałów formierskich w masach formierskich i rdzeniowych
• opisuje proces przygotowania różnych rodzajów mas formierskich i rdzeniowych
• dobiera masy formierskie i rdzeniowe do rodzaju form i rdzeni

13. charakteryzuje metody wykonania form jednorazowych
• określa narzędzia i przyrządy formierskie do formowania ręcznego
• opisuje rodzaje form jednorazowych i elementy ich budowy
• omawia metody ręcznego wykonania form jednorazowych
• omawia metody maszynowego wykonania form jednorazowych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• określa etapy wykonania form jednorazowych na automatycznych liniach formierskich
• określa etapy procesu ręcznego wykonania rdzeni
• określa etapy zmechanizowanego wykonywania rdzeni

14. charakteryzuje metody wytwarzania odlewów
• rozróżnia metody wytwarzania odlewów w zależności od techniki zalewania form
• omawia odlewanie grawitacyjne w formach jednorazowych
• omawia odlewanie grawitacyjne w formach trwałych
• omawia proces odlewania ciśnieniowego (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• opisuje nowoczesne rozwiązania mechanizacji i automatyzacji procesów odlewniczych
• wskazuje sposoby dalszego wykorzystania lub utylizacji produktów podstawowych i ubocznych procesów wytwarzania odlewów

15. charakteryzuje proces odlewania
• omawia etapy topienia staliwa i żeliwa
• omawia etapy topienia stopów metali nieżelaznych
• omawia technikę zalewania form
• opisuje proces krzepnięcia i stygnięcia metalu w formie (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• omawia zjawisko skurczu metalu

16. dobiera materiały wsadowe do topienia stopów żelaza i metali nieżelaznych
• klasyfikuje materiały wsadowe stosowane do topienia stopów żelaza i metali nieżelaznych
• wyjaśnia rolę materiałów wsadowych w procesie wytopu żeliwa, staliwa i metali nieżelaznych
• wymienia materiały wsadowe do wytopu żeliwa szarego i sferoidalnego
• wymienia materiały wsadowe do wytopu staliwa (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• rozpoznaje materiały wsadowe do wytopu stopów metali nieżelaznych
• stosuje materiały wsadowe do topienia stopów żelaza i metali nieżelaznych

17. charakteryzuje rodzaje stopów odlewniczych
• opisuje stopy odlewnicze żelaza z węglem na podstawie ich składu chemicznego, właściwości i struktury wewnętrznej
• opisuje stopy odlewnicze metali nieżelaznych na podstawie ich składu chemicznego, właściwości i struktury wewnętrznej
• opisuje właściwości stopów odlewniczych

18. charakteryzuje rodzaje pieców odlewniczych
• klasyfikuje piece odlewnicze
• określa zasady działania pieców odlewniczych
• rozróżnia piece odlewnicze do wytopu żeliwa i staliwa na podstawie ich budowy i zasady działania
• określa rodzaje materiałów ogniotrwałych stosowanych w piecach odlewniczych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• rozróżnia piece odlewnicze do topienia metali nieżelaznych na podstawie ich budowy i zasady działania

19. charakteryzuje wady odlewów
• klasyfikuje wady odlewów
• opisuje wady odlewów
• wskazuje przyczyny powstawania wad odlewów

20. charakteryzuje systemy mechatroniczne stosowane w maszynach i urządzeniach odlewniczych
• omawia zadania systemów mechatronicznych stosowanych w maszynach i urządzeniach odlewniczych
• wskazuje zastosowanie elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych w maszynach i urządzeniach odlewniczych
• wskazuje zastosowanie elementów oraz układów hydraulicznych i pneumatycznych w systemach mechatronicznych stosowanych w odlewnictwie
• opisuje układy sensoryczne stosowane w systemach mechatronicznych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• opisuje systemy zrobotyzowane stosowane w maszynach i urządzeniach odlewniczych

21. charakteryzuje zagadnienia eksploatacji maszyn i urządzeń odlewniczych
• omawia procesy zużycia maszyn i urządzeń odlewniczych
• określa stan techniczny i eksploatacyjny maszyn i urządzeń odlewniczych
• omawia przyczyny uszkodzeń maszyn i urządzeń odlewniczych
• opisuje zakres obsługi, konserwacji, napraw i remontów maszyn i urządzeń odlewniczych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• wyjaśnia zasady utrzymania należytego stanu technicznego maszyn i urządzeń odlewniczych

22. stosuje metody kontroli jakości odlewu
• opisuje metody kontroli jakości odlewu
• dobiera metody stosowane do kontroli jakości odlewu
• stosuje obowiązujące procedury związane z kontrolą jakości na stanowisku pracy

23. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych
• wykorzystuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych
• stosuje programy komputerowe do symulacji procesu zalewania formy i krzepnięcia odlewu

24. rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych
• wymienia cele normalizacji krajowej
• wyjaśnia, czym jest norma i wymienia cechy normy
• rozróżnia oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej
• korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności

MTL.04.3 - Prowadzenie procesu odlewniczego (Egzamin zawodowy kwalifikacja MTL4)

1. określa strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa odlewniczego
• wymienia komórki organizacyjne przedsiębiorstwa odlewniczego
• opisuje zależności i powiązania komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa odlewniczego
• opisuje zadania i kompetencje poszczególnych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa odlewnicznego

2. określa zasady realizacji procesów odlewniczych
• wyjaśnia przebieg procesów odlewniczych
• rozróżnia maszyny i urządzenia do realizacji procesów odlewniczych
• dobiera maszyny i urządzenia do realizacji procesów odlewniczych
• dobiera parametry procesów odlewniczych

3. Kwalifikacje w zawodzie MTL4 - planuje zapotrzebowanie na urządzenia, przyrządy, narzędzia, materiały i surowce niezbędne w procesie odlewniczym
• rozróżnia urządzenia, przyrządy, narzędzia, materiały i surowce niezbędne w procesie odlewniczym
• sporządza zapotrzebowanie materiałowe na podstawie planu produkcji
• dobiera urządzenia, przyrządy, narzędzia, materiały i surowce niezbędne w procesie odlewniczym
• sporządza zapotrzebowanie na urządzenia, przyrządy i narzędzia dla poszczególnych wydziałów odlewni (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• sporządza zapotrzebowanie na materiały i surowce niezbędne do prowadzenia procesu produkcyjnego
• wykorzystuje programy komputerowe wspomagające wybór znormalizowanych części maszyn

4. dokonuje rozliczeń materiałowych
• sporządza bilans materiałowy dla technologii stosowanych w odlewni
• określa koszty materiałowe dla technologii stosowanych w odlewni
• dokumentuje zużycie materiałów stosowanych w procesie odlewniczym

5. Kwalifikacje zawodowe - dobiera przyrządy i urządzenia kontrolno- pomiarowe do oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego
• określa rodzaje kontroli na podstawie rysunku odlewu
• określa przyrządy i urządzenia kontrolno- pomiarowe na podstawie rysunków odlewów

6. dokonuje analizy procesu i podejmuje środki zaradcze w celu zapobiegania powstawaniu wad odlewów
• określa miejsce (etap procesu odlewniczego) powstawania wad odlewów
• określa rodzaj wad odlewów
• określa przyczyny powstawania wad odlewów
• proponuje metody zapobiegania powstawaniu wad odlewów (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• zapisuje wyniki kontroli w dokumentacji procesu produkcyjnego

MTL.04.4 - Przygotowywanie dokumentacji technologicznej i konstrukcyjnej procesów wytwarzania odlewów (Egzamin zawodowy kwalifikacja MTL.4)

1. charakteryzuje elementy dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn oraz stosowane w niej oznaczenia
• rozróżnia dokumentacje: wykonania formy, karty metalurgiczne, karty wykończania, pakowania i sposobu transportu odlewów
• rozróżnia oznaczenia stosowane w dokumentacji technologicznej odlewów
• wyjaśnia pojęcia i oznaczenia stosowane w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn

2. charakteryzuje rodzaje naddatków uwzględnianych w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn
• opisuje naddatki stosowane w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn
• wskazuje naddatki na obróbkę skrawaniem w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn
• wskazuje w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn naddatki związane z technologią wykonania odlewu

3. Kwalifikacje w zawodzie MTL.4 - dobiera, na podstawie norm, wartość skurczu odlewniczego, naddatków na obróbkę mechaniczną oraz naddatków technologicznych odlewanych części maszyn
• dobiera wielkość skurczu odlewanych części maszyn w zależności od rodzaju stopu oraz technologii wykonania i kształtu odlewu
• dobiera wielkość naddatków na obróbkę skrawaniem w zależności od technologii wykonania odlewu
• dobiera wielkość naddatków technologicznych w zależności od technologii wykonania odlewów

4. dobiera płaszczyznę podziału odlewu oraz sposób doprowadzenia ciekłego metalu do wnęki formy
• określa technologię wykonania odlewu na podstawie dokumentacji
• dobiera płaszczyznę podziału odlewu w zależności od kształtu odlewu i technologii jego wykonania
• określa miejsce i sposób doprowadzenia ciekłego metalu w zależności od kształtu odlewu i technologii wykonania odlewu

5. Kwalifikacje zawodowe - dobiera elementy układu wlewowego
• rozróżnia elementy: zbiornik wlewowy, wlew główny, wlew rozprowadzający, wlew doprowadzający, nadlew, przelew
• dobiera typ układu wlewowego w zależności od materiału odlewniczego
• oblicza czas zalewania formy przy wykorzystaniu programów symulacyjnych
• oblicza przekroje elementów układu wlewowego przy wykorzystaniu programów symulacyjnych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• dobiera temperaturę zalewania form w zależności od rodzaju stopu

6. wykonuje rysunki odlewów i form odlewniczych z wykorzystaniem technik komputerowych
• sporządza rysunki surowych odlewów z wykorzystaniem technik komputerowych
• sporządza rysunki płyt modelowych z wykorzystaniem technik komputerowych
• sporządza rysunki wnęk kokil z wykorzystaniem technik komputerowych

7. planuje sposób wykonania odlewu
• określa sposób modyfikacji stopów
• określa sposób sferoidyzacji metalu
• określa sposób rafinacji metalu
• określa sposoby zalewania form odlewniczych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• określa sposoby wybijania odlewów z form
• określa sposoby oczyszczania i wykończania odlewów

8. dobiera elementy znormalizowane do zespołów modelowych, modeli i rdzennic
• określa znak rdzeniowy, datownik, cechę odlewni w budowie modeli
• określa oznaczenie wnęki rdzennicy, gniazd i sworzni centrujących, dysz strzałowych, wypychaczy, sposobu mocowania w budowie rdzennic

9. rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji zespołów modelowych oraz oprzyrządowania odlewniczego do precyzyjnych metod odlewania
• opisuje metodę Shawa
• określa w dokumentacji elementy konstrukcji zespołów modelowych oraz oprzyrządowania odlewniczego stosowane w metodzie Shawa
• opisuje metodę wytapianego modelu
• określa w dokumentacji elementy konstrukcji zespołów modelowych oraz oprzyrządowania odlewniczego stosowane w metodzie wytapianego modelu

10. Wymagania w kwalifikacjach zawodowych - rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcyjne kokil i form ciśnieniowych
• wskazuje części formujące stałe i ruchome, elementy centrujące, zabezpieczające przed otwarciem, wypychacze i układy chłodzenia w kokilach
• wskazuje części formujące stałe i ruchome, elementy centrujące, zabezpieczające przed otwarciem, wypychacze i układy chłodzenia w formach ciśnieniowych

11. dobiera materiały formierskie w zależności od rodzaju masy formierskiej
• określa rodzaj i ilość głównych materiałów