KWALIFIKACJA MED.04

MED.04.2 - Podstawy ortoptyki (Egzamin zawodowy kwalifikacja MED.04)

1. wymienia cele i zadania związane z wykonywanym zawodem
• definiuje pojęcia: ortoptyka, pleoptyka, niedowidzenie, zez
• wymienia zadania zawodowe realizowane w zawodzie

2. wyjaśnia ogólną budowę i funkcje organizmu człowieka
• opisuje elementy budowy i działanie układów, takich jak: kostny, mięśniowy, nerwowy, oddechowy, krążenia, pokarmowy, wydalniczy i płciowy
• opisuje budowę i funkcje skóry
• opisuje podstawowe zagadnienia z zakresu medycyny rozwojowej

3. Kwalifikacje w zawodzie MED.04 - rozpoznaje objawy procesów patologicznych i zmian chorobowych w organizmie człowieka
• wymienia podstawowe choroby poszczególnych układów
• wymienia charakterystyczne objawy wybranych chorób
• wymienia przyczyny i sposoby leczenia wybranych chorób

4. nawiązuje kontakt z pacjentem, jego rodziną, środowiskiem zawodowym i społecznym w celu rozpoznania przyczyn zeza, niedowidzenia i innych zaburzeń wzroku
• opisuje zasady kontaktu z pacjentem, jego rodziną, środowiskiem zawodowym i społecznym
• prowadzi wywiad z pacjentem i jego opiekunem z zachowaniem zasad efektywnej komunikacji
• rejestruje uzyskane informacje w dokumentacji medycznej pacjenta
• określa przyczynę nieprawidłowości w obrębie narządu wzroku na podstawie przeprowadzonego wywiadu

5. Kwalifikacje zawodowe - współpracuje w zespole wielodyscyplinarnym zapewniającym ciągłość opieki nad pacjentem
• wyjaśnia rolę zespołu wielodyscyplinarnego w sprawowaniu specjalistycznej opieki nad pacjentem
• uwzględnia i stosuje zalecenia innych członków zespołu wielodyscyplinarnego dotyczące pacjenta

6. wykorzystuje programy komputerowe używane w placówkach opieki zdrowotnej
• posługuje się programami komputerowymi w celach terapeutycznych i diagnostycznych
• używa specjalistycznych programów komputerowych w celu rejestracji pacjentów
• dobiera odpowiedni program komputerowy w celu poprawy tempa i jakości pracy
• przestrzega przepisów prawa dotyczących ochrony danych osobowych

7. posługuje się językiem migowym
• stosuje podstawowe techniki języka migowego w udzielaniu świadczeń
• pomaga pacjentom niedosłyszącym w dostępie do usług medycznych
• porozumiewa się z pacjentem językiem migowym w stopniu podstawowym

8. przestrzega zasad postępowania w przypadku podejrzenia występowania przemocy
• rozpoznaje objawy u osób dotkniętych przemocą psychiczną i fizyczną
• definiuje procedury postępowania w przypadku podejrzenia występowania przemocy
• wdraża procedury w razie stwierdzenia objawów występowania przemocy

9. charakteryzuje obszary promocji zdrowia i poziomy działań profilaktycznych
• definiuje pojęcia: promocja i profilaktyka zdrowia
• wymienia metody działań w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia
• wskazuje obszary i poziomy działań profilaktycznych mających wpływ na zdrowy styl życia
• wymienia czynniki mające wpływ na zdrowy styl życia, w tym zagrażające i wspomagające

10. Wymagania w kwalifikacjach zawodowych - rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych
• wymienia cele normalizacji krajowej
• wyjaśnia, czym jest norma i wymienia cechy normy
• rozróżnia oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej
• korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności

MED.04.3 - Wykonywanie badań ortoptycznych i określonych badań okulistycznych (Egzamin zawodowy kwalifikacja MED4)

1. charakteryzuje budowę i funkcjonowanie narządu wzroku
• opisuje rozwój embrionalny gałki ocznej
• porównuje parametry gałki ocznej u noworodka, małego dziecka z gałką oczną dorosłej osoby
• opisuje budowę oczodołu i jego funkcje
• wyjaśnia funkcje aparatu ochronnego oka (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• opisuje i analizuje budowę, działanie i unerwienie mięśni gałkoruchowych oraz mięśni wewnątrzgałkowych
• opisuje fizjologiczny rozwój widzenia oraz fotochemię widzenia
• analizuje drogę wzrokową
• rozpoznaje zaburzenia drogi wzrokowej na podstawie wyniku pola widzenia

2. opisuje choroby i wady rozwojowe mające wpływ na funkcje narządu wzroku
• wymienia choroby związane z nieprawidłowym przebiegiem ciąży i przedwczesnym porodem, w tym retinopatii wcześniaczej
• wymienia choroby zakaźne mające wpływ na powstanie zeza
• wskazuje anomalie rozwojowe w obrębie głowy, twarzy, oczodołów, powiek, tęczówki
• opisuje objawy oczne współistniejących chorób układowych

3. Kwalifikacje w zawodzie MED4 - opisuje choroby poszczególnych elementów gałki ocznej wraz z oczodołem
• wymienia objawy chorób: rogówki, twardówki, soczewki, ciała szklistego, błony naczyniowej ciała rzęskowego, siatkówki i nerwu wzrokowego oraz aparatu ochronnego oka
• różnicuje objawy zaćmy i jaskry wrodzonej
• opisuje urazy narządu wzroku ze szczególnym uwzględnieniem oczodołu i aparatu ruchowego oka
• rozróżnia leki okulistyczne stosowane miejscowo i ogólnie w leczeniu chorób narządu wzroku z uwzględnieniem wskazań, przeciwwskazań oraz działań niepożądanych

4. wymienia objawy wrodzonych zespołów ocznych oraz rodzaje oczopląsu
• wymienia objawy wrodzonych zespołów ocznych, w tym STD (zespół Stillinga-Türka-Duane'a), Browna, Moebiusa, Marcusa Gunna, jednostronnego porażenia elewatorów, zeza ustalonego i wrodzonego porażenia mięśni gałkoruchowych
• klasyfikuje oczopląs oraz zespół blokady oczopląsu przez konwergencję
• wymienia techniki operacyjne stosowane w leczeniu choroby zezowej i oczopląsu

5. Kwalifikacje zawodowe - wymienia objawy, przyczyny oraz skutki choroby zezowej
• wyjaśnia przyczyny powstawania choroby zezowej
• opisuje skutki choroby zezowej, takie jak: niedowidzenie, fiksacja ekscentryczna, zaburzenia obuocznego widzenia, nieprawidłowa korespondencja siatkówkowa, zaburzenia konwergencji, zaburzenia ruchomości gałek ocznych
• przeprowadza wywiad z pacjentem w celu ustalenia przyczyny i czasu powstania choroby zezowej
• wykonuje badania ostrości widzenia, wielkości kąta zeza, parametrów obuocznego widzenia, fiksacji, korespondencji siatkówkowej, konwergencji, ruchomości gałek ocznych, akomodacji, uwzględniając wiek i rozwój psychomotoryczny pacjenta (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• dobiera metody i narzędzia w celu wykonania badania stosownie do możliwości pacjenta
• analizuje otrzymane wyniki badań i ustala przebieg leczenia
• sporządza dokumentację wykonywanych działań

6. wymienia objawy i przyczyny zezów porażennych oraz diplopii
• opisuje objawy porażeń mięśni ocznych
• wyjaśnia pojęcie diplopii
• przeprowadza wywiad z pacjentem w celu ustalenia przyczyn zeza porażennego
• wykonuje badania wskazujące na przyczynę zeza porażennego, takie jak: ekran Hessa, smuga Hessa, badanie na synoptoforze lub synoptometrze obuocznego widzenia w dziewięciu kierunkach spojrzenia (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• analizuje wyniki otrzymanych badań wskazujących na przyczynę zezów porażeniowych
• ustala we współpracy z lekarzem okulistą, neurologiem i rehabilitantem przebieg leczenia porażeń
• dobiera moc odpowiedniego pryzmatu w celu usunięcia diplopii

7. opisuje objawy chorób wieku dziecięcego mogących mieć wpływ na narząd wzroku
• wymienia objawy chorób wynikających z niedoboru witamin, chorób metabolicznych, nowotworowych, zakaźnych, układu nerwowego oraz chorób w ostrych zatruciach i urazach głowy
• opisuje typowe stany patologiczne podstawowych układów i narządów u dziecka
• określa poziom rozwoju psychofizycznego dziecka
• wyjaśnia wpływ środowiska rodzinnego i szkolnego na powstawanie chorób wieku dziecięcego

8. wyjaśnia przyczyny zaburzeń akomodacji i krótkowzroczności szkolnej u dzieci i sposoby zapobiegania im
• wyjaśnia pojęcia: akomodacja i krótkowzroczność szkolna
• określa skutki zaburzeń akomodacji i krótkowzroczności szkolnej u dzieci
• wymienia sposoby zapobiegania zaburzeniom akomodacji i krótkowzroczności szkolnej, np. przez prowadzenie profilaktycznych badań narządu wzroku wśród dzieci

9. rozpoznaje przyczyny zeza, niedowidzenia i innych zaburzeń widzenia na podstawie wywiadu
• przeprowadza wywiad z pacjentem lub opiekunem z zachowaniem ogólnie przyjętych standardów
• sporządza dokumentację medyczną pacjenta
• interpretuje zebrane informacje w celu rozpoznania przyczyn niedowidzenia i innych zaburzeń widzenia

10. Wymagania w kwalifikacjach zawodowych - ocenia stan psychofizyczny pacjenta przed wyborem metody badania ortoptycznego lub określonego badania okulistycznego
• wybiera metodę diagnostyczną adekwatnie do potrzeb i możliwości pacjenta i uzasadnia swój wybór
• różnicuje metody badań stosowanych w niedowidzeniu i różnych rodzajach zeza
• wymienia badania stosowane u dzieci w pierwszym roku życia w celu zapobiegania powstaniu niedowidzenia, fiksacji ekscentrycznej i nieprawidłowej korespondencji siatkówek
• stosuje metody łagodzące lęk i stres pacjenta związany z pobytem w gabinecie

11. przygotowuje pacjenta do badań ortoptycznych i określonych badań okulistycznych
• wyjaśnia pacjentowi cel i sposób wykonania badań
• stosuje we współpracy z lekarzem okulistą środki rozszerzające źrenice i porażające akomodację lub inne leki zlecone przez lekarza konieczne do wykonania badań

12. posługuje się specjalistyczną aparaturą i przyrządami do wykonywania badań ortoptycznych i określonych badań okulistycznych
• wymienia aparaty i przyrządy stosowane w diagnostyce okulistycznej
• wymienia i stosuje aparaty i przyrządy niezbędne do badań ortoptycznych
• używa aparatury specjalistycznej zgodnie z jej przeznaczeniem i ustalonymi zasadami
• wykonuje badania ruchomości gałek ocznych, kąta zeza, obuocznego widzenia, korespondencji, fiksacji, akomodacji, diplopii, koordynometrii (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• wykonuje badania okulistyczne, takie jak: badanie wady refrakcji na refraktometrze, badanie pola widzenia i badanie ciśnienia śródgałkowego na zlecenie lekarza

13. interpretuje wyniki badań ortoptycznych i określonych badan okulistycznych
• ustala diagnozę ortoptyczną na podstawie uzyskanych wyników badań
• ustala przebieg leczenia na postawie przeprowadzonych badań
• ocenia rokowanie leczenia na podstawie uzyskanych wyników badań

14. archiwizuje dokumentację pacjentów zgodnie z zasadami ochrony danych
• wymienia przepisy prawa dotyczące sporządzania, przechowywania i archiwizowania dokumentacji medycznej pacjenta
• wymienia i stosuje przepisy dotyczące ochrony danych osobowych

MED.04.4 - Prowadzenie ćwiczeń ortoptycznych w niedowidzeniu, zezie i w innych zaburzeniach mięśni gałkoruchowych oraz widzenia obuocznego (Egzamin zawodowy kwalifikacja MED.4)

1. dobiera rodzaje, metody i techniki ćwiczeń stosowanych w niedowidzeniu
• wyjaśnia cel i sposób wykonania ćwiczeń ortoptycznych w leczeniu niedowidzenia
• wymienia metody leczenia niedowidzenia, takie jak: metoda Cuppersa, Bangertera, Cambella
• definiuje pojęcia fiksacji centralnej i ekscentrycznej
• dokonuje pomiaru ostrości wzroku (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• klasyfikuje stopnie niedowidzenia
• wykonuje badania w celu ustalenia fiksacji
• dobiera odpowiednią metodę ćwiczeń w zależności od stopnia niedowidzenia, wieku pacjenta oraz jego predyspozycji psychofizycznych
• stosuje obturację z użyciem reduktorów ostrości widzenia
• wywołuje powidoki w przypadku fiksacji ekscentrycznej po wcześniejszej mydriazie
• wykonuje ćwiczenia metodą Cuppersa, Bangertera, Cambella
• wykonuje ćwiczenia z pacjentami, u których zastosowano metodę penalizacji
• wykonuje badania kontrolne i modyfikuje ćwiczenia w oparciu o ich wyniki

2. stosuje na zlecenie lekarza okulisty środki farmakologiczne rozszerzające źrenice podczas prowadzenia ćwiczeń
• różnicuje środki farmakologiczne rozszerzające źrenice i porażające akomodację zarejestrowane na polskim rynku
• zakrapla oczy pacjenta środkiem poszerzającym źrenice we współpracy z lekarzem okulistą
• wymienia objawy niepożądane i informuje pacjenta w przypadku podania leku rozszerzającego źrenice

3. Kwalifikacje w zawodzie MED.4 - dobiera i stosuje różne metody i techniki ćwiczeń w leczeniu zaburzeń widzenia obuocznego
• omawia metody leczenia zaburzeń obuocznego widzenia z użyciem synoptoforu
• omawia metody leczenia zaburzeń obuocznego widzenia w wolnej przestrzeni
• omawia metody leczenia zaburzeń obuocznego widzenia za pomocą pryzmatów z uwzględnieniem metody szczecińskiej
• określa kryteria doboru pacjentów do ćwiczeń (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• wykonuje badania obuocznego widzenia
• ocenia korespondencję siatkówkową
• analizuje wyniki badań i dobiera rodzaj ćwiczeń stosowanych w leczeniu zaburzeń widzenia obuocznego
• wykonuje ćwiczenia widzenia obuocznego na synoptoforze, z użyciem listw pryzmatycznych, kart stereogramowych oraz cheiroskopie
• ocenia sprawność akomodacji
• wykonuje ćwiczenia akomodacji przy użyciu flipperów akomodacyjnych, tablic Harta, akomodometru i diploskopu
• wykonuje ćwiczenia z wykorzystaniem diplopii fizjologicznej
• wykonuje badania kontrolne i modyfikuje ćwiczenia w oparciu o ich wyniki

4. dobiera i stosuje różne metody i techniki ćwiczeń w zaburzeniach mięśni gałkoruchowych
• omawia działanie mięśni gałkoruchowych
• wykonuje badania i ocenia działanie mięśni gałkoruchowych
• określa kryteria doboru ćwiczeń mięśni gałkoruchowych
• wykonuje ćwiczenia mięśni w dziewięciu kierunkach spojrzenia różnymi metodami (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• wykonuje ćwiczenia mięśni w konwergencji i dywergencji z użyciem synoptoforu i listw pryzmatycznych
• określa wskazania i przeciwskazania oraz dobiera korekcję pryzmatyczną w uzasadnionych przypadkach zaburzeń gałkoruchowych

5. Kwalifikacje zawodowe - ocenia stan psychofizyczny pacjenta przed przystąpieniem do ćwiczeń
• prowadzi rozmowę z pacjentem w celu oceny jego stanu psychofizycznego
• analizuje stan psychofizyczny pacjenta na podstawie przeprowadzonej rozmowy i dobiera odpowiedni rodzaj ćwiczeń

6. nadzoruje wykonywanie ćwiczeń lub bierze w nich czynny udział
• planuje ćwiczenia z uwzględnieniem możliwości pacjenta i ustala harmonogram spotkań na podstawie analizy przebiegu ćwiczeń
• kontroluje przebieg ćwiczeń
• dokonuje oceny postępów pacjenta
• konsultuje z lekarzem prowadzącym wyniki badań i ćwiczeń przed, w trakcie i po zakończeniu terapii

7. prowadzi dokumentację pacjenta
• wymienia rodzaje dokumentacji medycznej
• sporządza dokumentację wykonywanych badań i ćwiczeń zgodnie z przepisami prawa dotyczącymi ochrony danych osobowych
• uzupełnia dokumentację pacjenta w oparciu o przeprowadzone badania i ćwiczenia
• sporządza kopie lub odpisy dokumentacji zgodnie z przepisami prawa dotyczącymi ochrony danych osobowych (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• analizuje okazaną dokumentację pacjenta
• stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych

8. rozpoznaje przyczyny trudności w czytaniu i pisaniu
• analizuje wyniki badań psychologa i innych specjalistów
• przeprowadza ocenę stanu narządu wzroku w oparciu o badanie ortoptyczne
• przeprowadza ocenę lateralizacji
• klasyfikuje trudności wzrokowe z uwzględnieniem współistniejących zaburzeń, takich jak: dysleksja, ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder)

9. przeprowadza terapię zaburzeń akomodacyjno-konwergencyjnych
• dobiera rodzaj ćwiczeń w celu przezwyciężenia trudności w czytaniu i pisaniu
• dokumentuje przebieg terapii
• ustala częstotliwość spotkań

MED.04.5 - Dobieranie pomocy optycznych i nieoptycznych do ćwiczeń ortoptycznych (Egzamin zawodowy kwalifikacja MED04)

1. rozpoznaje wady refrakcji
• definiuje i charakteryzuje rodzaje wad refrakcji
• dokonuje pomiaru wady refrakcji za pomocą autorefraktometru
• dokonuje zapisu wady wzroku na podstawie przeprowadzonego badania okulistycznego
• ocenia wadę na podstawie otrzymanych wyników badań okulistycznych, skierowań lub okularów pacjenta

2. rozróżnia rodzaje soczewek okularowych i soczewek kontaktowych
• opisuje budowę i właściwości soczewek okularowych z uwzględnieniem materiału, z którego powstały
• wyjaśnia podstawowe pojęcia i prawa z zakresu fizyki optycznej i optyki geometrycznej, takie jak: soczewka sferyczna, cylindryczna, sfero-cylindryczna, skupiająca, rozpraszająca, pryzmat, obraz rzeczywisty i pozorny, aberracja sferyczna i chromatyczna, prawo odbicia i prawo załamania
• opisuje sposób zastosowania różnych soczewek
• wyjaśnia różnicę między soczewkami systematycznej wymiany a soczewkami jednorazowymi

3. Kwalifikacje w zawodzie MED04 - charakteryzuje pomoce optyczne i nieoptyczne stosowane w leczeniu choroby zezowej i niedowidzenia
• wyjaśnia pojęcia: pomoc optyczna i nieoptyczna
• różnicuje pomoce optyczne i nieoptyczne
• dobiera i opisuje pomoce nieoptyczne wspomagające widzenie stosowane w leczeniu choroby zezowej
• wymienia elektroniczne środki wspomagające widzenie (źródło: www.testy.egzaminzawodowy.info)
• opisuje procedury doboru pomocy optycznych i nieoptycznych niezbędnych w leczeniu choroby zezowej, w niedowidzeniu i w objawach astenopijnych
• dobiera pomoce optyczne i nieoptyczne niezbędne do wykonywania ćwiczeń w leczeniu choroby zezowej, w niedowidzeniu i w objawach astenopijnych
• wyjaśnia pacjentowi cel i sposób użytkowania pomocy wzrokowych

4. wyjaśnia zastosowanie pryzmatu w schorzeniach okulistyczno- strabologicznych
• charakteryzuje budowę i działanie pryzmatu
• określa wskazania do zastosowania pryzmatów w zaburzeniach widzenia obuocznego
• określa przeciwwskazania do zastosowania pryzmatów w zaburzeniach widzenia obuocznego
• dobiera moc potrzebnego pryzmatu adekwatnie do problemu wzrokowego

MED.04.6 - Język obcy zawodowy (Egzamin zawodowy kwalifik